Een interview met Marco Roeleveld. Alfen’s 15-jarige EV-laadavontuur: Energietransitie in volle vaart

Alfen, een vooraanstaand bedrijf voor energieoplossingen in Europa, viert in 2023 15 jaar innovatie in EV-laadoplossingen. We spraken met Marco Roeleveld, CEO van Alfen, om te praten over waarom het bedrijf begon met het ontwikkelen van oplossingen voor het opladen van EV’s, de huidige stand van zaken en de toekomst van de industrie. 

Wat motiveerde Alfen om 15 jaar geleden te beginnen met het ontwikkelen van EV-laadoplossingen?  

“Luisteren naar onze klanten om erachter te komen wat zij nodig hebben, zit in het DNA van Alfen. Onze jarenlange partner, de Nederlandse netbeheerder Essent, nu actief onder de naam Enexis, dacht na over de toekomst van het elektriciteitsnet en benaderde ons in 2008 om deel te nemen aan een experiment met elektrisch rijden en opladen. Ze dachten toen al na over de impact van het opladen van EV op de capaciteit en de stabiliteit van het net. 

Elektrische voertuigen zoals we die nu kennen, bestonden in 2008 nog niet - pas een jaar later, in 2009, lanceerde Tesla zijn eerste elektrische auto in de VS, en die was erg duur en superzeldzaam. Essent, die wilde experimenteren met elektrische mobiliteit, moest dus zelf Volkswagen Golfs ombouwen. Hoe? Ze haalden gewoon de brandstofmotor eruit en voegden wat basis accutechnologie toe. Alfen voerde de pilot uit vanuit een laadperspectief om vast te stellen wat EV-rijders zouden willen en nodig zouden hebben. Deze pilot inspireerde ons om laadpassen te introduceren zodat elke bestuurder zich kon identificeren. We ontdekten al snel een behoefte aan backoffices om transacties te verrekenen, maar we zijn zelf bewust niet in die verrekeningsbusiness gestapt.” 

Wanneer installeerde Alfen haar eerste laadpaal? 

“We hebben het eerste model van Alfen, genaamd ‘Tube’, in september 2009 in Den Bosch geïnstalleerd. We waren erg trots om het eerste Nederlandse openbare EV-laadstation te produceren, omdat we het grootste obstakel voor de adoptie van EV op dat moment wilden aanpakken: het gebrek aan infrastructuur. In 2010 brachten we met succes een systeem van ‘interoperabiliteit’ tot stand met verschillende andere aanbieders, waardoor de toegankelijkheid voor onze klanten werd gegarandeerd. Dankzij deze interoperabiliteit konden bestuurders hun voertuigen met iedere laadpas opladen, een essentiële stap in de richting van de elektrificatie van mobiliteit. Het werd ons duidelijk dat samenwerking noodzakelijk was om dit doel te bereiken, dus werkten we nauw samen met ElaadNL, een kennis- en innovatiecentrum voor slim en duurzaam opladen van elektrische voertuigen, gevormd door Nederlandse netbeheerders.” 

Op dat moment stond Alfen voornamelijk bekend om het bouwen van betonnen transformatorstations. Waarom besloot u uit te breiden naar EV-laadstations? 

“Als bedrijf denken we er altijd aan om een concurrentievoordeel te behouden door voortdurend te ontwerpen en waarde toe te voegen aan onze producten om te voldoen aan de zeer dynamische behoeften van onze klanten. Rond 2008 voegden we intelligentie toe aan onze transformatorstations door uitlezing op afstand en controle door toevoeging van software. We wilden deze componenten zelf ontwerpen en ontwikkelen, want als we ze niet zouden maken, zouden we niet genoeg toegevoegde waarde hebben voor onze klanten en zouden we onze positie op de markt kunnen verliezen. Dus maakten we deze eerste stappen in ‘slimme’ technologie die de overgang naar het opladen van EV’s wat logischer maakte.  

In de periode tussen 1998 en 2008 begonnen netbeheerders te fuseren en werd de levering van energie gescheiden. Er waren nog maar een paar netbeheerders over en er werd gesproken over een nog verdere integratie die onze activiteiten op het gebied van transformatorstations zou veranderen. Daarom begon Alfen te investeren in aangrenzende gebieden, en EV-laadstations bleken voor ons een behoorlijk succesvolle weg.” 

Neem ons mee terug naar de EV-revolutie. Voor welke uitdagingen stonden jullie in die begindagen? 

“De eerste jaren waren we een bedenker van laadstations in een markt waar geen elektrische auto’s te koop waren! En toen elektrische auto’s zoals de e-Golf van Volkswagen en de Mercedes-Benz B-Klasse Electric Drive op de markt begonnen te komen, gebruikten ze allemaal verschillende laadprotocollen. Renault had bijvoorbeeld een aparte benadering van EV’s en stelde dat ze ‘Z-E ready’ moesten zijn. Dit verschilde van andere autofabrikanten. Het Japanse systeem gebruikte Mode 2 en vereiste een aparte stekker voor de auto.  

Autofabrikanten kwamen in die tijd nog naar Almere om tests uit te voeren met nieuwe automodellen, om er zeker van te zijn dat hun interpretatie van het communicatieprotocol volledig compatibel was met de Alfen laadtechnologie. En onze ingenieurs gingen ook bij hen langs. 

In 2014 hebben autofabrikanten de standaardisatie ingevoerd, waardoor de overgang naar elektrisch rijden voor gebruikers eenvoudiger wordt.  

Intern begonnen we met een klein team van ingenieurs, die ons hielpen bij het pionieren met het opladen van elektrische voertuigen. Vandaag zijn we uitgegroeid tot ~350+ FTE’s, waarbij elk teamlid werkt aan een specialisme en beschikt Alfen over een moderne productiefaciliteit, inclusief robots en cobots om de kwaliteit en snelheid te verbeteren. We zijn er trots op dat we het voortouw nemen in de EV-laadindustrie en het voor iedereen gemakkelijker maken om over te schakelen op een schonere, duurzamere manier van vervoer.” 

Welke uitdagingen kwam u tegen waardoor u overwoog het roer om te gooien, en hoe hebt u die overwonnen?  

“In de eerste 10 jaar was onze belangrijkste uitdaging om het financieel haalbaar te maken om meer geld te investeren dan de inkomsten die we genereerden. Het vergde veel creatieve oplossingen om binnen onze financiële mogelijkheden te blijven. We hadden interne discussies over de richting die we uitgingen en of de uitgaven het wel waard waren. Soms vroeg ik me af of we wel moesten doorgaan met de EV-droom die we allemaal hadden. Gelukkig hadden we een zeer toegewijd team dat in onze visie geloofde, en we hebben die uitdagingen doorstaan. Terugkijkend ben ik trots op ons doorzettingsvermogen, de vooruitgang die we hebben geboekt en de positie die we nu innemen in de sector.” 

Welke lessen kunt u delen uit die begindagen? 

“Ik heb de filosofie dat je situaties weliswaar altijd moet proberen in te schatten en grote beslissingen moet afwegen, maar dat je soms niet bang moet zijn voor wat je te wachten staat. Probeer te anticiperen op de impact, maar blijf ook optimistisch en heb vertrouwen dat je vooruit kunt als zich nieuwe uitdagingen voordoen. Heb vertrouwen in je eigen ideeën.” 

Hoe ondersteunt slimme technologie de energietransitie? 

“We realiseerden ons dat het slimmer maken van het elektriciteitsnet een cruciaal onderdeel is van de energietransitie - het maakt een betere integratie en beheer van duurzame energiebronnen, zoals wind- en zonne-energie, in het net mogelijk. Nu er mettertijd steeds meer fluctuerende hernieuwbare energiebronnen aan het net worden toegevoegd, wordt het een uitdaging om vraag en aanbod op elkaar af te stemmen en de stabiliteit van het net te waarborgen. Slimme netwerktechnologieën helpen deze uitdagingen aan te gaan en verhogen de efficiëntie en betrouwbaarheid van het netwerk. Bovendien kan een slimmer stroomnet de integratie van EV mogelijk maken, wat een aanzienlijke toename van de laadinfrastructuur en coördinatie met het stroomnet vereist om overbelasting te voorkomen.” 

Hoe heeft Alfen zich ontwikkeld van pionier in Nederland tot een toonaangevende speler in de Europese EV-laadindustrie? 

“Nederland staat bekend om zijn ondersteunende beleid en stimuleringsmaatregelen voor EV’s, waaronder belastingvoordelen en investeringen in laadinfrastructuur, wat een gunstig klimaat heeft gecreëerd voor het opladen van elektrische voertuigen. Als gevolg daarvan hebben we geprofiteerd van aanbestedingen van Nederlandse gemeenten en hebben we snel inkomsten verworven, die we vervolgens opnieuw hebben geïnvesteerd in verdere ontwikkelingen. 

Dankzij het succes van Alfen in Nederland konden we uitbreiden naar andere Europese landen zoals België, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Duitsland, waar de EV-markten snel zijn gegroeid. Dankzij onze expertise op de Nederlandse markt konden we onze kennis en ervaring inzetten voor de ontwikkeling van innovatieve oplossingen voor het opladen van EV's voor thuisgebruik, semi-openbare en openbare toepassingen, die steeds belangrijker worden nu elektrisch rijden in heel Europa steeds meer terrein wint.  

Door voort te bouwen op onze ervaring op de Nederlandse markt, hebben we ons gevestigd als een toonaangevende speler in de EV-oplaadindustrie met een verkoopaanwezigheid in 13 landen en meer dan 500.000 geleverde laadpunten. We zijn goed gepositioneerd voor verdere groei naarmate de EV-markt in Europa blijft groeien.” 

Wat zijn de toekomstige ambities van Alfen op het gebied van EV-laadoplossingen en hoe ziet u de rol van Alfen naarmate de markt zich verder ontwikkelt? 

“Bij Alfen willen we een toonaangevende speler blijven in de EV-laadinfrastructuur in Europa. We zijn van plan ons portfolio van gerelateerde producten en diensten voortdurend uit te breiden om aan de veranderende behoeften van onze klanten te voldoen.  

Zo willen we verdere stappen zetten op het gebied van ‘destination charging’, het aanbieden van laadoplossingen op bestemmingen zoals winkelcentra, sportfaciliteiten en restaurants. Dit is een gebied waar wij een sterke vraag van onze klanten zien. Daarnaast zien we in dat prijstransparantie en rechtstreekse betaling in de toekomst cruciale ontwikkelingen zullen zijn.  

Wij blijven investeren in onderzoek en ontwikkeling om nieuwe, geavanceerde EV-laadoplossingen voor onze klanten te introduceren. Ook streven we ernaar om onze klanten en elektrische rijders een naadloze en comfortabele laadervaring te bieden. 

We zien onszelf als een belangrijke speler in het vormgeven van de toekomst van de EV-laadmarkt in Europa, en we zullen nauw samenwerken met onze partners en leveranciers om onze visie van een schoner, groener transportsysteem te realiseren. Aangezien de EV-markt snel blijft groeien, geloven we dat de expertise en innovatie van Alfen van cruciaal belang zal zijn voor de verdere ontwikkeling van de laadinfrastructuur die nodig is om de massale invoering van EV in heel Europa te ondersteunen.”